Loyaliteitsconflict

In mijn loopbaan heb ik al aardig wat gezinnen op het goede pad weten te helpen. Prachtige uitkomsten, waarbij levens én gezinnen voorgoed veranderen. Toch moet ook ik soms erkennen dat een situatie te complex kan lijken voor verandering. Bijvoorbeeld als het gaat om een vechtscheiding. Dan staat een gezin al op een flinke achterstand. Zo ook het gezin waarover ik iets wil delen.

Bij aanmelding werd al duidelijk dat ik te maken zou krijgen met een aantal flinke dilemma’s en vragen:

Zijn ouders in staat of sterk genoeg om de strijd te staken? Zo niet:
Kunnen we van de kinderen vragen om dit conflict tussen ouders op te lossen?
Moeten we de kinderen uit huis plaatsen om te voorkomen dat ze nog meer emotioneel beschadigd worden?
Wat als onze tussenkomst niet zou werken, wat zou er dan gebeuren?

De gezinsopname vond plaats met moeder Saskia, dochters Fleur en Roos. Om een idee te geven van hoe een gezinsopname kan verlopen, hieronder een beschrijving.

De aanval

“Je gaat mijn moeder niet veranderen!” schreeuwde Fleur. Ik keek op, maar voordat ik wist wat er aan de hand was, kreeg ik een trap in mijn gezicht. Ik schrok enorm, maar niet alleen om die trap. In de hoek van de kamer lag een heel lieve hond te slapen, maar blijkbaar ging haar dit iets te ver, want ze sprong op, blafte en begon tegen Fleur aan te springen. Ik pakte Fleur als in een reflex op en zette mijzelf tussen haar en de hond. Fleur was weer enorm geschrokken van de hond, dus zij stond te gillen en te huilen. Ze leek ineens een heel klein, jong meisje, maar ook nog een beetje boos. In één seconde was het chaos.

Gelukkig heeft de hond niet gebeten, sterker nog, het zou me verbaasd hebben, maar je weet het toch nooit, zeker niet als de baas aangevallen wordt. Nog nooit was mij dit overkomen in al mijn jaren als hulpverlener. Ik heb veel dreigementen gehad, zeker van jongeren, maar nog nooit is er één tot de aanval overgegaan.

Het moment daarvoor was ik met Saskia, Fleurs moeder, in gesprek. Ze kreeg adviezen wat zij zelf kon doen om beter met haar dochters om te gaan, zodat ze weer de regie terug kon nemen. Fleur was de oudste en was 13 jaar. Daaronder kwam Roos van 10 jaar. Roos was een rustig meisje. Ze kon goed met haar moeder overweg en leek geen probleem te zijn voor moeder. Roos deed het ook goed, al was bij haar wel zichtbaar dat ze baat had bij het gedrag van haar zus. Daar lag immers de focus op bij iedereen. Roos leefde een eigen leven “onder de radar”. Om niet te veel aandacht op zichzelf te vestigen, deed ze alles wat moeder vroeg, was lief en behulpzaam. Daarnaast ging ze wel veel haar eigen weg.

Fleur daarentegen was een ander kind. Fleur had grote problemen met de gezinsopname en wilde ook niet meewerken. “Alles gaat toch goed thuis?” zei ze steeds vragend aan haar moeder. De blik die ze dan richtte op moeder was veelbetekenend. Er zat een boodschap in van: waag het niet om te zeggen dat het niet zo is. Fleur wilde niets. Zíj had geen probleem, haar moeder was het probleem. Fleur kon de wereld aan en bepaalde graag alles zelf. Ze zei letterlijk: “Mijn moeder moet gewoon naar mij luisteren en dan is er geen probleem.” Hoe meer ik Fleur leerde kennen, hoe meer ik achter dat masker een meisje zag dat emotioneel lager functioneerde dan voor haar leeftijd gebruikelijk was. Ze was kinderlijk, ze was druk en reageerde overal op. Het leek wel alsof ze alles in de gaten moest houden. Ze was constant alert en heel erg gericht op haar moeder.

Fleur had niets met haar zus. Er leek geen enkele band tussen die twee zussen te zijn. Fleur deed niet mee met de gesprekken en de activiteiten gedurende de gezinsopname. Tijdens dit gesprek was ze naar haar slaapkamer gegaan. Blijkbaar was ze wel nieuwsgierig wat er besproken werd, want ze was stiekem naar de deur geslopen en had meegeluisterd. Ze hoorde wat ik moeder aan adviezen gaf, en blijkbaar was dat niet de bedoeling. Haar moeder mocht niet veranderen, en dus moesten er maar maatregelen genomen worden. Zo zal ze gedacht hebben, en vanuit die gedachte was de aanval ontstaan.

Fleur was na een paar minuten wat bijgekomen van de schrik. Ze veranderde langzaam in haar houding van dat kleine meisje naar het meisje dat niemand haar iets kon maken. Ze bekeek haar armen en zag dat ze wat rozig waren op de plekken waar ik haar had vastgepakt. Vervolgens verkondigde ze dat ze haar vader zou bellen om te vertellen dat ze mishandeld werd, en dat hij haar dan gelijk op zou halen. Met deze mededeling liep ze boos weg.

“Mijn moeder moet gewoon naar mij luisteren en dan is er geen probleem.”

De strijd

En dit was ook meteen het probleem in dit gezin: Saskia was 6 jaar gescheiden van Jack, de vader van Fleur en Roos. Er was mij verteld bij de aanmelding dat Jack een zeer agressieve man was. Hij dreigde regelmatig via de app en door de telefoon om Saskia te vermoorden. Hij reed vaak toeterend door de straat waar ze wonen en schreeuwde allerlei bedreigingen. Het bleef bij woorden, dat wel. De politie kon niet veel doen, zolang er geen sprake is van echt fysiek geweld.

Jack kon zijn kinderen slaan en dreigde steeds hun moeder iets aan te doen als ze dat vertelden aan moeder. Helaas konden de gezinsvoogd en de politie weinig doen, want Fleur ging elke keer weer naar vader toe. Jack dreigde hen ook met van alles als ze niet zouden komen, maar hij beloofde hen ook van alles. Wat ze maar vroegen; hij beloofde keer op keer dat ze het zouden krijgen. De realiteit was dat ze vooralsnog niets hadden gekregen.

Roos had op een gegeven moment toch een beslissing genomen en was niet meer naar haar vader gegaan. Jack had ook niets met Roos. Zij leek te veel op haar moeder. Fleur daarentegen was een kopie van hem, vond hij: temperamentvol, ze kon anderen de waarheid vertellen, liet zich de kaas niet van het brood eten. Jack wilde dat Fleur bij hem kwam wonen. Fleur kreeg letterlijk opdrachten en boodschappen mee in de zin van: “Zeg maar tegen je moeder dat ze me nog moet betalen en als ze dat niet doet, dan kom ik haar verrot slaan.” Fleur ga de boodschap ook door. Helaas deed moeder dat andersom ook: Fleur was de boodschapper tussen de ouders. Het gezegde ‘don’t shoot the messenger’ ging bij haar niet op. Fleur kreeg de boosheid van haar ouders over zich heen als de boodschap de ouders niet beviel.

Fleur had van haar vader de opdracht gekregen om bij de gezinsopname niet mee te werken. Dit ging gepaard met de inmiddels gebruikelijke bedreigingen. Jack was bang dat hij Fleur dan kwijt zou raken. Fleur zat behoorlijk in een klem. Je zag haar gewoon lijden. Emotioneel leek ze de weg kwijt, maar niemand kon haar benaderen, ze liet niemand toe. Voor haar gevoel had ze alles onder controle en zo niet, dan kon ze papa bellen en die loste het op. Jack woonde inmiddels samen met een buitenlandse vrouw die de Nederlandse taal nog niet zo machtig was. Zij dreigde de meiden ook vaak te slaan en deed dat soms ook. De meiden haten die vrouw.

Er was een gezinsvoogd betrokken bij dit gezin, voor wie het een lastige klus was om zo’n ongeleid projectiel als Jack toch betrokken te laten zijn bij zijn gezin. Vele malen was geprobeerd om Jack op een zijspoor te zetten. Het grote probleem was dat als ze dit juridisch zouden regelen, bijvoorbeeld vader uit de ouderlijke macht zetten of hem een contactverbod met zijn kinderen opleggen, Jack zich daar niets van zou aantrekken. Het zou eerder als een katalysator werken in zijn gedrag.

De vraag

Er was mij gevraagd om Saskia met haar kinderen een week te observeren en te begeleiden. Het doel was om Saskia sterker te maken en meer bezig te laten zijn met haar dochters. Saskia was de regie kwijt over haar dochters en over haar eigen leven. Ze was vrijwel de hele dat met de dreigingen van Jack bezig, de hele dag zat ze op haar telefoon. Elke pingetje op haar telefoon kon weer een dreigement zijn. Voor haar gevoel reageerde ze om haar kinderen te beschermen. Ze moest steeds weten wat Jack van plan was, want dan kon ze ingrijpen. Het effect was juist het tegenovergestelde: Jack was op deze manier altijd aanwezig in hun leven. Saskia zat bijna tegen een burn-out aan en ging al een paar weken niet meer naar haar werk.

Het intakegesprek vond plaats bij Jeugdzorg. Vader moest toestemming geven voor de gezinsopname en werd apart uitgenodigd. Bij elk gesprek met Jack bij Jeugdzorg zat de politie in de gang. Jack kon zo dreigend zijn naar de hulpverleners dat die zich niet veilig voelden. Zo ook bij mijn gesprek met Jack. Ik zag een grote, forse man die alleen maar van zich afsloeg. Er was vrijwel geen gesprek met hem te voeren. Iedereen was slecht; niemand luisterde naar hem. Zijn grootste klacht was dat hij zijn kinderen niet vaak genoeg mocht zien. Er was een omgangsregeling, maar Jack vond de verdeling oneerlijk. Het liefst wilde hij dat Fleur bij hem kwam wonen. Volgens Jack wilde ze dat zelf ook. Gelukkig gaf Jack toestemming voor de gezinsopname, maar ik kreeg wel de boodschap:

“Denk er om dat je met je poten van mijn kinderen afblijft.”

De macht

En daar zat ik dan in Frankrijk…..met Fleur die een paar lichte vingerafdrukken op haar arm had van mij omdat ik haar weg haalde bij de hond. Fleur belde haar vader, en die gaf haar te kennen dat hij haar op zou komen halen. De gezinsopname was in Frankrijk, en Jack zou negen uur moeten rijden om haar op te halen en dan weer negen uur terug. Inmiddels was mij wel duidelijk geworden dat Jack dat niet zou doen. Hij beloofde Fleur gouden bergen, maar ze had tot nu toe niets gekregen. Hij liet haar in de waan dat ze opgehaald zou worden, maar hij is nooit verschenen.

De macht die Fleur in eerste instantie uitstraalde door de zekerheid dat haar vader haar zou komen halen, was groot. De teleurstelling toen langzaam tot haar doordrong dat hij niet zou komen, was zo mogelijk nog groter. Dit was ook gelijk het kernprobleem in dit gezin: Fleur shopte van vader naar moeder. Zij werd gebruikt door hen, maar zij gebruikte hen ook voor haar eigen doel.

Als ze bij moeder was en ze kreeg haar zin niet, pakte ze haar spullen en vertrok naar haar vader met de mededeling aan moeder dat ze bij vader ging wonen. Saskia zat dan in angst, want Jack kon agressief zijn naar Fleur. Op de dagen dat Fleur bij vader zat, namen de dreigementen toe richting Saskia en vertelde Jack dat Fleur nu bij hem bleef wonen. Vervolgens ging het bij vader fout en stond Fleur weer huilend aan de deur bij moeder of ze binnen mocht komen, want haar vader was weer eens heel boos geweest en “die stomme trut”, zijn vriendin, ook. Die mocht zich al helemaal nergens mee bemoeien. Dit was al een aantal jaren aan de gang. Fleur shopte van vader naar moeder en andersom en ze had geen moment rust.

Saskia deed er alles aan om Fleur thuis te houden. Ze gaf Fleur vaak haar zin, maar dit versterkte ook weer haar manipulatief gedrag. Op school ging het steeds slechter met Fleur; ze was blijven zitten, ze was brutaal en dreigend naar klasgenoten en docenten en ze ging steeds minder vaak naar school.

Naarmate de tijd verstreek, werden de gevolgen van dit enorme loyaliteitsconflict bij Fleur zichtbaar: emotioneel groeide ze niet, van binnen was het een angstig en onzeker meisje, dit maskeerde ze met een zeer grote mond. Ze moest eigenlijk uit huis geplaatst worden, maar daar zou vader nooit toestemming voor geven. Een instelling opzadelen met zo’n dreigende vader was ook geen optie. Niemand wilde haar hebben. Kortom, iedereen zat klem. Een gezinsopname zou uitkomst kunnen bieden.

Het proces

Ik begon de gezinsopname dan ook met heel veel vragen. Het allereerste wat ik deed was Saskia adviseren om het nummer en de app van Jack voortaan te blokkeren. Ze heeft dat gedaan, al kostte haar dat veel moeite. Ze kreeg het bijna niet voor elkaar om haar ex te blokkeren. Ik begreep het wel: als je bedreigd wordt, dan wil je volgen waar de ander is, waar de ander boos over is. Niets meer horen is dan een grotere bedreiging dan nog wel wat horen. Toch was het niet goed voor Fleur en Roos. Bewust of onbewust werden zij ook steeds met het gedrag van haar vader richting moeder geconfronteerd, doordat Saskia hen vertelde wat hij allemaal appte.

Mijn grootste zorg was: moeder was wel met haar dochters bezig maar vader stond er altijd tussen. Juist die meiden hadden een stabiele moeder en een stabiele thuissituatie nodig. Saskia was niet stabiel. Saskia moest meer alleen met haar dochters bezig zijn. Mijn eerste opdracht aan Saskia was: zorg dat jouw huis en jouw contact met de meiden een “Jack-vrije” zone is. Ik wil hun vader niet uit hun leven bannen maar hij is jouw partner niet meer. Laat in je leven rustmomenten komen voor jou en je meiden.”

Ze moest leren om Jack los te laten en niet zo emotioneel meer verbonden te zijn met hem. Dat was het moment van het gesprek dat ik die trap in mijn gezicht kreeg:

“Je mag mijn moeder niet veranderen.”

De angel

Wat was het belang van deze situatie bij Fleur? Waarom bleef ze zo vechten terwijl het haar ogenschijnlijk niets opleverde? Voor zover haar omgeving het zag, niets, maar vanuit het perspectief van Fleur wel. Ze leek de rol te vervullen van de verbinder tussen haar ouders. Ouders waren gescheiden, maar door Fleur nog steeds met elkaar verbonden. Fleur had de scheiding niet goed verwerkt. Het was niet mogelijk om Fleur daarin te gaan begeleiden zolang beide ouders zo meegingen in wat Fleur onbewust zag als haar taak; haar ouders te verbinden zodat ze ouders bleven over haar en haar zus. Maar Fleur leed er zelf onder. Ze was mager, erg boos op iedereen, ging langzaam het gedrag van haar vader kopiëren en ze viel steeds vaker uit op school.

Maar hoe Fleur te stoppen? Hoe dat patroon te doorbreken? Zodra de hulpverlening of moeder zeiden dat Fleur niet meer naar haar vader mocht, rende ze door deuren en ramen en ging bij haar vader wonen. Dat Fleur niet echt bij vader wilde wonen, was ook zo duidelijk. Toch leverde het haar nog wat op om bij vader te zijn. Bij haar vader mocht ze namelijk alles. Ze nam zijn agressie op de koop toe. Hoe doorbreek je dat loyaliteitsconflict?

Om een gezonde en stabiele situatie te krijgen was het volgende nodig:

Moeder Saskia moest zo sterk gemaakt worden dat zij zich niet meer emotioneel liet mee zuigen door vader. Dat ze hem echt kon blokkeren, zowel letterlijk als emotioneel.
Moeder Saskia moest het aankunnen om, elke keer als dochter Fleur over vader begon, haar naar vader Jack terug te verwijzen. En zich niet meer laten verleiden om uitspraken te doen over vader of hem zelf aan te spreken. De lijn tussen vader en moeder moest totaal gesloten zijn.
De hulpverleners moesten de schakel worden tussen beide ouders en wel op zo’n manier dat zij het niet met de ouders over de ander hadden, maar alleen de feitelijke en praktische informatie doorgaven.

Maar hoe doe je dat?

De doorbraak

Een loyaliteitsconflict kan je doorbreken als één van de partijen in staat is of zo sterk gemaakt wordt om niet meer mee te gaan in de strijd over de ander. Saskia kon dat zeer moeilijk. Ze deed wel veel pogingen maar voor haar gevoel moest ze haar kind redden. Ze wilde het liefst dat haar dochter niet meer naar vader ging, laat staan daar wonen. Saskia was bereid om niet meer met Jack bezig te zijn, als zijnde haar ex partner. Maar Jack bleef dreigen en trekken aan Fleur.

Jack zou niet stoppen voordat hij Fleur bij zich had. Hij wilde zijn dochter en trok enorm aan haar. Het leek er op dat Fleur ook in deze positie werd gezet zodat vader Saskia nog kon raken. Daarmee zeg ik niet dat hij niet van zijn dochter houdt en haar om die reden bij zich wilde hebben. Het was ingewikkeld met zulke hardnekkige patronen. Er was maar één oplossing, en dat was dat Fleur zelf zou stoppen met haar shopgedrag. Dat kan alleen als het gedrag haar minder op zou leveren dan dat het haar kostte. Fleur moest zelf ontdekken dat haar heen en weer gedrag tussen ouders, slecht voor haar was. Maar hoe kregen we dat voor elkaar? Iedereen wist wel dat, als er niets zou gebeuren, het slecht met Fleur af zou lopen.

Ik had een plan bedacht. Maar mijn plan druiste in tegen alle wetten van jeugdbescherming. Het risico van het plan was best groot. Ik moest daarvoor alle betrokken hulpverleners mee zien te krijgen. Dit ging niet zonder slag of stoot. Hun argument was steeds: “wij zijn er voor de veiligheid van de kinderen en die kunnen we met jouw plan niet bieden.” Mijn enige tegenargument was:

“Nu is ze ook niet veilig. Als dit langer doorgaat, ontwikkelt Fleur een behoorlijke persoonlijkheidsstoornis, als ze die al niet heeft. Wat er nu gebeurt, moet stoppen. Niemand kan het blijkbaar stoppen, alleen Fleur zelf.”

Saskia moest ook meedoen met het plan. Voor haar was het erg moeilijk, maar ze zag wel in dat het zo niet langer kon. Gedurende de gezinsopname had ze veel geleerd over loyaliteiten bij kinderen. Ze had veel meer inzicht gekregen in haar eigen aandeel van het probleem. Saskia durfde het aan. Schoorvoetend gingen de hulpverleners mee in het plan.

Het plan

Mijn plan was als volgt: bij het allereerste moment dat Fleur weer naar haar vader liep om daar te wonen, zou Fleur van Saskia te horen krijgen dat ze daar inderdaad mocht wonen maar dat ze niet maar weer terug kon komen. Ze moest goed gaan nadenken of ze die stap ook ging nemen en wat de gevolgen zouden zijn.

Dit was natuurlijk heel hard, maar het kon niet anders. Saskia zou nu de beslissing nemen dat Fleur dan bij vader moest blijven, Fleur bepaalde dat niet meer. Ik ben een gesprek aangaan met Jack en vertelde hem dat Fleur inderdaad bij hem mocht wonen, als zij weer naar hem toe kwam. Hij moest wel een veiligheidscontract ondertekenen, waar onder andere in stond dat Jack Saskia niet meer zou bedreigen, hij niet meer met Fleur over Saskia mocht praten en dat hij en zijn vriendin, Fleur niet meer zouden slaan en bedreigen. Zou dat wel gebeuren, dan zou Fleur weggehaald worden en zou er een verzoek bij de rechtbank gedaan worden om Jack uit de ouderlijke macht te ontzetten.

In het contract stond ook dat er eerst een proefperiode van drie maanden zou zijn. Fleur zou om de twee weken een weekend bij haar moeder zijn. Saskia kreeg de opdracht om het in dat weekend heel erg gezellig te maken, huiselijk. Met z’n drieën voor de tv met een bak chips en lekker shoppen in de stad, samen eten maar vooral niet over vader praten. Het was belangrijk dat ze echt moeder-dochterdingen ging doen. Zodra Fleur over haar vader zou beginnen, moest Saskia zeggen dat ze dat niet meer wilde horen. Als Fleur iets van haar vader vond, moest ze dat met hem zelf bespreken en niet met moeder. Saskia mocht in principe niet meer over Jack praten tenzij het iets positiefs was. Ze mocht niet meegaan in wat de meiden over vader vertelden. De opdracht was: contact maken met Fleur en het gewoon gezellig houden.

Stel dat Fleur zou vragen of ze bij Saskia terug mocht komen, dan moest Saskia zeggen dat dit alleen kon als er een gesprek plaats zo vinden met haar, moeder en de gezinsvoogd. Pas na zo’n gesprek kon er gekeken worden of ze terug mocht naar moeder.

Zodra het fout zou gaan bij Jack, waardoor Fleur bij moeder voor de deur zou staan, buiten de geplande weekenden om, mocht Saskia haar niet binnenlaten. Saskia moest dan Fleur weer terug naar haar vader sturen en aangeven dat ze het afgesproken weekend weer mocht komen. Op het moment dat duidelijk werd dat Fleur het echt niet meer trok bij vader en de situatie uit de hand dreigde te lopen, zou Saskia de gezinsvoogd bellen, waarna gelijk een afspraak met Fleur gemaakt zou worden. De gezinsvoogd zou in dat gesprek heel duidelijk maken dat Fleur niet steeds dit shop gedrag kon laten zien en dat ze moest kiezen waar ze wilde wonen en dat dit het dan ook was. Het lastige aan deze situatie is dat het kind lijkt te moeten kiezen tussen haar vader en haar moeder. We hebben dan ook heel hard gewerkt om duidelijk te maken dat haar vader altijd haar vader bleef en moeder haar moeder en dat ze nooit hoeft te kiezen tussen hen maar dat ze nu wel moest kiezen waar ze ging wonen.

Mocht Fleur aan blijven geven dat ze niet meer bij haar vader wilde zijn, dan zou ze dit zelf aan vader moeten vertellen. Hoe moeilijk ook; zij moest hem dan vertellen dat ze bij moeder wilde wonen, natuurlijk wel in het bijzijn van haar moeder en de hulpverleners.

De uitvoering

Ondanks de risico’s en de vele begrijpelijke bedenkingen, is uiteindelijk besloten het proces zo in te zetten. Saskia vond het spannend, maar durfde het ook aan. Al snel vertrok Fleur, na een conflict met haar moeder, richting haar vader. Haar boodschap was: “Ik ga bij papa wonen.” We hebben toen het gesprek met Jack gevoerd. Die was erg blij. Hij kreeg eindelijk zijn dochter. Ik was de eerste hulpverlener die hem begreep en naar hem luisterde. Jack ondertekende het contract moeiteloos. Fleur kreeg te horen dat ze ook inderdaad bij haar vader mocht blijven wonen. Ze vond dat in eerste instantie prima. In het omgangsweekend toog ze naar haar moeder, waar het erg gezellig was, en vervolgens ging ze zondagavond weer naar vader. Saskia repte met geen woord over hun vader. Fleur kreeg niet de ruimte om over haar vader te praten.

Na drie weken barstte de bom. Fleur wilde weer opstappen bij haar vader. Hij was agressief tegen haar geweest. Fleur belde op naar Saskia met de mededeling dat ze naar huis kwam, waarop Saskia zei dat ze ook dit moment niet thuis kon komen want het was haar weekend niet. Heel even accepteerde Fleur dat antwoord, maar na twee dagen stond ze te huilen voor haar moeders huis of ze alsjeblieft naar binnen mocht. Dit was het moment waarop Saskia en de hulpverleners bij elkaar zouden komen. Ze hebben dat ook gedaan. Ze hebben bij Fleur aangegeven dat ze niet meer mocht shoppen tussen haar ouders. Ze moest nu gaan kiezen. Zou ze voor moeder kiezen, dan moest ze zelf tegen haar vader zeggen dat ze niet meer bij hem zou komen wonen. Maar ook de boodschap naar Fleur werd duidelijk gemaakt:

“Zodra je weer bij je moeder wegloopt, kun je niet meer thuis wonen, dan wordt je uit huis geplaatst. Dit gedrag is té schadelijk voor je.”

Fleur durfde in eerste instantie niet met haar vader in gesprek. Samen met haar moeder en de hulpverleners is ze het gesprek aangegaan. Ze vertelde wel bij hem langs te willen komen in de weekenden maar niet meer bij hem te willen wonen. Jack werd boos maar hij accepteerde het wel omdat Fleur het zelf aangaf.

Het vervolg

Jack heeft nooit meer geprobeerd om Fleur bij hem te laten wonen. Blijkbaar was het feit dat hij de boodschap van zijn dochter kreeg een reden om te stoppen aan haar te trekken. Ze zagen elkaar op de afgesproken omgangsregeling. Fleur had nu zelf de boodschap gegeven. Fleur is nooit meer bij haar moeder weggelopen. Moeder leerde nog meer om er alleen voor haar dochters te zijn en ook Jack wel de vader van zijn kinderen te laten zijn.

Ik kreeg na een halfjaar een e-mail van moeder waarin ze beschreef dat het erg goed ging. Ze had zelf geen direct contact meer met Jack. Die contacten verliepen via Jeugdzorg. De meiden hadden wel contact met hun vader en dat ging goed. Fleur was een stuk rustiger geworden en daarmee Jack ook.

Na een jaar kreeg ik weer een mail van Saskia waarin ze beschreef hoe haar leven en dat van haar meiden ten goede veranderd was.

Het risico

Goede hulpverlening bestaat uit risico’s nemen. Want als je niets doet, verandert er ook niets. Natuurlijk was dit een spannende situatie en is deze beschrijving slechts een weergave van een lange periode van hulpverlening en begeleiding.

Niettemin geloof ik dat de basis van veel gezinsproblematiek ligt in loyaliteit. Kinderen hebben een, bijna grenzeloze, loyaliteit naar hun ouders. Of ze nu goed of slecht voor ze zijn. Het levert regelmatig loyaliteitsconflicten op die vaak ook niet zichtbaar zijn maar een enorm grote rol spelen. En daar zou, wat mij betreft, meer oog voor moeten zijn.

door Petra Knol