Een tijdje geleden had ik een moeder met een dochter van 16 jaar in de gezinsopname. Twee hele mooie mensen, die elkaar liefhebben maar het elkaar niet meer konden laten zien. De dochter was uit huis geplaatst. Ze waren boos op elkaar. Maar ze hadden alleen elkaar. Er was geen familie om hen heen, vrienden hadden ze niet echt. Ze kwamen oorspronkelijk niet uit Nederland en de grootste moeite was het cultuurverschil tussen moeder en dochter. De vraag aan mij vanuit de verwijzer was: zouden deze twee mensen weer zo met elkaar om kunnen gaan zodat dochter weer thuis kan wonen?
ruimte
Ze zijn samen het proces aangegaan waarbij de belangrijkste vraag van de dochter aan haar moeder was: “Kun je me mijn eigen leven laten leiden al is dat een leven waar je niet achter kan staan? Mag ik zijn, wie ik ben?” De moeder stelde dezelfde vraag aan dochter. De ‘gesprekken’ tussen moeder en dochter waren best emotioneel met toch ook veel boosheid. De dochter riep: “Laat me los, laat me mijn eigen gang gaan, pas dan kom ik thuis”. Moeder zei: ”Je mag pas thuiskomen als je je anders gedraagt”.
Op een ochtend kwam moeder naar beneden en gaf aan niet geslapen te hebben. Ze kwam naar me toe en zei: “Petra, ik heb veel nagedacht over mijzelf, als moeder en als mens. Ik heb bedacht dat ik haar niet kan loslaten, dat kan ze niet van mij vragen maar ik kan haar wel ruimte geven. Maar vraag me niet om haar los te laten”. Ik was diep onder de indruk van deze moeder. Wat een zelfreflectie, maar ook: wat een ‘houden van’!
Ik heb veel nagedacht over deze opmerking.
ondanks alles
Loslaten impliceert afstand. Loslaten is, zoals ik het zie, het proces dat je zelf moet accepteren dat je geen invloed meer hebt op het leven van de ander terwijl je dat wel graag wil, vaak ook vanuit diepe bezorgdheid. Loslaten is eerder het gevecht in jezelf dan het gevecht met de ander.
Hoe vaak laten we de ander eerder los vanuit een gevoel van zelf niet gehoord te worden, omdat de ander ons niet meer toelaat iets te zeggen over zijn of haar leven? Loslaten vanuit het besef dat we geen invloed meer hebben op de ander? Dit loslaten is vanuit een gevoel van onvermogen, eigen pijn en verdriet. Vanuit dat loslaten komt vaak strijd, boosheid en tenslotte verwijdering.
De vragen die steeds aan mij opdringen tijdens de gezinsbegeleidingen zijn: hoe vaak laten kinderen hun ouders los omdat ouders hen niet geven wat ze willen ontvangen? Hoe vaak laten ouders elkaar los omdat ze niet krijgen wat ze nodig hebben? Hoe vaak laten ouders hun kinderen los omdat ze niet zijn wie ze bedacht hadden dat ze moeten zijn en niet meer naar hen willen luisteren?
Wat is dan het verschil met ruimte geven? Veel moeilijker dan loslaten, vind ik. Toekijken en je niet door eigen emoties laten leiden wat de ander ook doet. Tegen je kind zeggen: “Ik hou van je, je mag er zijn”, en nog moeilijker: “ik wil er voor je zijn, altijd, wat je ook doet en wie je ook bent.” Dat betekent dat je, ondanks dat je het niet eens bent met de keuzes van je kind of partner, dat niet tussen jou en hen in laat staan. Hoe moeilijk is het om die ruimte te geven!
acceptatie
Zelfs dan kan het nog dat je de ander niet vaak meer gaat zien. Dat je zelfs kan kiezen om de ander zoveel ruimte te geven dat je afstand neemt, om de ander. En dat is dan geen loslaten. Vanuit het proces van ruimte geven, volgt acceptatie omdat je jezelf niet meer als referentie gebruikt. Dan volgt acceptatie van de ander zoals die is, zonder veroordeling. Wederzijdse acceptatie zou dan nog mooier zijn. Dat geeft verbinding.
Ik begrijp die moeder. Ze wil niet loslaten ondanks dat het gedrag van haar dochter invloed op haar had, op haar relatie met haar dochter en zelfs op haar kijk op het leven. Maar ze leerde, door haar dochter ruimte te geven voor eigen ontwikkeling en haar dochter leerde om haar moeder ruimte te geven voor wat belangrijk is voor haar.
Het eigen innerlijk proces bepaalt of je de ander loslaat of ruimte geeft en daarmee het acceptatieproces aangaat, ongeacht waar de ander ook voor kiest. Ik praat nooit meer over loslaten maar altijd over ruimte geven. Bedankt moeder, voor dit inzicht dat je mij gegeven hebt!
Moeder en dochter leven weer samen en ze genieten weer van elkaar. Door eigen verdienste verkregen.
Deze blog is door Petra geschreven in december 2017, maar blijft actueel en zeer relevant.