Ik heb een tijdlang voor een grote organisatie in het ...
Rotjochies – de film
in 2019 heeft filmmaakster Maasja Ooms zich voor een tijd ondergedompeld in het leven bij Mereo. Ontmoetingen met vastgelopen tieners, wanhopige ouders en de unieke hulpverlening waren voor haar aanleiding om een film te maken. Dit heeft geresulteerd in de documentaire Rotjochies (Punks). Maasja heeft gekozen voor het perspectief van de jongeren. Zij vertolken de hoofdrol en zijn de spil waar het om draait in deze film. Niettemin geeft het ook een nietsverhullende blik in de wereld van de jeugdhulpverlening en wat Mereo daar in wil en kan betekenen.
Over de filmmaker
Maasja Ooms is een gerenommeerd regisseur van documentaires. Haar film Alicia (2017) en Rotjochies wonnen meerdere prijzen. Haar werkwijze kenmerkt zich door van dichtbij haar hoofdpersoon of onderwerp te observeren, vaak voor langere tijd.
Welk verhaal vertelt de film?
Rotjochies laat zien dat kinderen met gedragsproblemen nooit alleen maar kinderen met gedragsproblemen zijn. Er is altijd een verhaal van pijn, onrecht en onmacht, dat onder het probleemgedrag ligt. In de film is te zien hoe moeilijk en hoe belangrijk het is om oog te hebben voor het verhaal van deze kinderen en om ze van daaruit te helpen verantwoordelijkheid te nemen voor de keuzes die ze maken.
Wij zien in de film nog een ander belangrijk verhaal. Dat van het gezin als geheel. Niet bij alle jongeren in de film komt het even uitgebreid in beeld, maar voor alle jongeren geldt dat de ouders een onmisbaar onderdeel van de hulpverlening vormen.
Hulpverleners kunnen zien wat het verhaal onder het gedrag van kinderen is, maar ouders spelen in dat verhaal een rol. Zij zijn dan ook de enigen die hun kind kunnen helpen om met dat verhaal in het reine te komen en weer bij zichzelf uit te komen. Voor veel ouders is dat ontzettend moeilijk, want hun eigen onmacht en pijn spelen vaak de hoofdrol in het verhaal van hun kinderen. Daar komt nog eens bij dat het voor ouders vaak niet makkelijk is om hun kind te begrijpen. Wij zeggen vaak:
“Als je oordopjes koopt, krijg je een dikke handleiding in allemaal verschillende talen. Als je een kind krijgt, zit zo’n handleiding er niet bij. De handleiding van het kind zit aan de binnenkant.”
We leren ouders om zo met hun kinderen in gesprek te gaan dat het kind zijn eigen handleiding kan verwoorden, zodat de ouder en kind elkaar gaan snappen en kunnen samenwerken. In de film is te zien dat het cruciaal is dat ouders en kinderen dat gesprek met elkaar leren voeren, en wij geloven dat dat de missie van de jeugdzorg moet zijn. We zien dat dit in veel meer gevallen mogelijk is dan nu gebeurt.
Hoe maken wij het verschil?
Zelf werken we op drie manieren aan die missie. Voor veel gezinnen waar opvoedproblemen en probleemgedrag spelen, kan een gezinsopname een wereld van verschil maken. In een hele korte, intensieve periode leren ouders en de kinderen of tieners hoe ze met elkaar het gesprek moeten voeren dat leidt tot gezonde samenwerking. Samenwerking waarbij de ouders regie voeren op een manier die het kind ruimte geeft om te groeien in zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.
Naast de hulp die we bieden aan gezinnen en jongeren, willen we ook het verschil maken door trainingen te geven aan hulpverleners. In gesprek gaan met ‘Rotjochies‘, intensief omgaan, relatie bouwen, tot de kern doordringen; allemaal zaken die aan bod komen. Omdat we geloven in samenwerking, elkaar versterken en zo hopen een betere jeugdhulpverlening te kunnen bereiken met en voor elkaar.
Over de jongeren
Mitchel, Jahlano, Mike en Jeroen. Vier jongens bij Mereo. Allemaal met een eigen achtergrond en problematiek. In de film zien we ze voorbijkomen met hun gedrag, typerend voor jongeren van die leeftijd, maar soms ook op het randje van wat de maatschappij normaal vindt.
Aan alle jongeren en hun ouders is toestemming gevraagd voor het maken van deze documentaire. Ze stemden toe omdat ze willen laten zien dat het label ‘rotjochies’ de lading van hun leven niet dekt. Ingewikkelde relaties met ouders of achtervolgd worden door fouten uit het verleden; het laat zien dat er meer nodig is dan een ééndimensionale blik.
Omdat de jongeren minderjarig zijn en hun trajecten veelal nog niet afgerond, doen we geen uitspraken over hoe het nu met hen gaat. Mereo heeft nog wel contact met een aantal van de jongeren en hun ouders.
In de media
Vrouw.nl – ‘Over probleemkinderen die nog 1 kans krijgen.’
NRC – ‘Verraden voelen deze jongens zich allemaal’
Volkskrant – ‘In Rotjochies is de schuldvraag moeilijk te beantwoorden.’
Filmkrant – ‘Maasja Ooms over Rotjochies’
Linda – ‘Ontspoorde pubers krijgen laatste kans.’
Metro Nieuws – ‘Gedrag van rotjochies heeft altijd een diepere laag.’
Nederlands Dagblad – ‘Drie probleemjongeren gaan met een no-nonse jeugdwerker naar het Franse platteland.’
Review Tim Hofman over de film
Het Parool – ‘Deze 14 docu’s moet je zien tijdens IDFA‘
NPO – ‘Dit is IDFA‘
Het Parool – ‘Elk kind wil door beide ouders gezien worden.‘